Aambeien

Aambeien veel mensen hebben er wel eens last van gehad. Voor velen is het ook een gênant probleem, waar ze liever niet over praten, soms zelfs niet met de dokter. Maar wist je al dat bijna driekwart van de volwassenen al eens een aambei heeft gehad? Het is  een vervelend probleem, dat veel ongemak kan veroorzaken. Maar wat is een aambei nu eigenlijk, hoe kom je er
vanaf en hoe kun je voorkomen dat je er last van krijgt?

Wat zijn aambeien?

In de wand van het rectum (het laatste gedeelte van de dikke darm) en de anus, bevindt zich weefsel met verschillende adertjes. Dit weefsel heeft een functie bij het ophouden van de ontlasting. Dit weefsel vormt namelijk een zwellichaam, waardoor het de anus afsluit. Hierdoor lekken we geen ontlasting en houden we dit netjes op.

In dit weefsel zitten verschillende kleine aders. Als deze aders op gaan zwellen, spreken we van een aambei (ook wel hemorroïd genoemd). Deze gezwollen aders lijken op spataders. Een aambei is dus een gezwollen, vergrote ader in het rectum of bij de anus.
Dit zwellen van de aders kan zowel dieper binnen in het rectum gebeuren, als meer oppervlakkig richting de anus. Er zijn dan ook inwendige en uitwendige aambeien. Inwendige ontstaan dieper in het rectum dan de uitwendige [2].

Inwendig en uitwendig

Er zijn verschillende soorten aambeien. Ze worden namelijk onderverdeeld in vier categorieën:

• Graad I: de aambei is alleen inwendig en is niet verzakt
• Graad II: bij persen komt de aambei uit de anus
• Graad III: de aambei komt uit de anus, maar kan teruggeduwd worden
• Graad IV: de aambei komt uit de anus en kan niet meer teruggeduwd worden (dit is dan pijnlijk)

Er is ook een groot verschil tussen inwendige en uitwendige aambeien. Inwendige zitten alleen in het rectum, en zijn over het algemeen niet met het blote oog zichtbaar. Een uitwendige aambei is altijd zichtbaar bij de anus.

Ook is er een ander soort aambei, die alleen aan de anus zelf kan optreden. Er is dan een adertje aan de rand van de anus dichtgeslibd. Deze verdwijnen ook spontaan[1].

Symptomen van aambeien

In veel gevallen veroorzaken aambeien geen klachten. Soms is er wel sprake van symptomen. Dit zijn onder andere:

• Jeuk
• Branderig gevoel
• Pijn
• Vervelend gevoel aan de anus
• Verlies van bloed, slijm of ontlasting
• Zwelling om en rond de anus
• Drukkend gevoel, wanneer ze naar buiten komen met de ontlasting
• Bloedverlies: een aambei kan door druk (persen bij de ontlasting of niezen/hoesten) gaan bloeden. Helder rood bloed is dan zichtbaar, bijvoorbeeld op het toiletpapier of in het toilet
• De aambei komt uit de anus of is duidelijk zichtbaar en voelbaar bij de randen van de anus. Dit hoeft echter niet altijd het geval te zijn.

Over het algemeen verschillen de symptomen van inwendige en uitwendige aambeien van elkaar[4].

Inwendige zijn over het algemeen minder gevoelig en pijnlijk. Het belangrijkste symptoom is bloedverlies en/of een verzakking van de aambei door persen (dit wordt een prolaps genoemd). Als een aambei verzakt is, kan de aambei gaan jeuken.

Uitwendige zijn bedekt door gevoelige huid. Hierdoor zijn uitwendige aambeien sneller pijnlijk. Uitwendige aambeien jeuken erg en kunnen soms ook bloeden, vooral bij het afvegen[2].

Aambeien zijn over het algemeen een onschuldige aandoening en verdwijnen in de meeste gevallen vanzelf, al dan niet met het gebruik van aambeienzalf of zetpillen van de drogist. Dit is verkrijgbaar bij de drogist.

Wel is het verstandig contact op te nemen met de dokter wanneer je bloed hebt bij het afvegen, of bloed verliest uit de anus. Dit kan namelijk ook door andere oorzaken komen. Ook bij terugkerende aambeien of erg pijnlijke aambeien kan het verstandig zijn de arts te bezoeken. Er kan dan namelijk behandeling plaatsvinden waardoor je van je klachten af bent[4].

Complicaties

Een aambei kan soms een bloedstolsel vormen. Dit heet een getromboseerde aambei. Er is dan een bloedvaatje in de aambei dichtgeslibt, waardoor er geen bloedtoevoer meer is naar de aambei. Dit geeft veel pijn en is vaak voelbaar als een harde bobbel. Een bezoek aan de dokter is dan verstandig, omdat deze de aambei kan behandelen.

Ook kan de aambei ‘omdraaien’ en zo de eigen bloedtoevoer afknellen. Dit is ook zeer pijnlijk: het is te vergelijken met de getromboseerde aambei. Een andere, weinig voorkomende, complicatie van aambeien is bloedarmoede door langdurig bloedverlies. Dit is zeldzaam en treedt alleen op in ernstige gevallen, waarbij veel bloedverlies optreedt[4].

Risicofactoren

Bepaalde groepen hebben meer risico op het ontwikkelen van aambeien. Denk dan aan mensen die te veel zitten en onvoldoende bewegen. Ook mensen die te dik zijn, ontwikkelen sneller aambeien. Ook ouderen hebben meer kans op het ontwikkelen van aambeien. De ondersteunende weefsels in het darmkanaal zijn bij ouderen namelijk zwakker, waardoor sneller
een verzakking ontstaat[4].

Aambeien zijn daarnaast een veelvoorkomende zwangerschapskwaal. Bij zwangerschap en na de bevalling kunnen vooral kleine aambeien voorkomen aan de rand van de anus. Door de toenemende druk op het onderlichaam zijn zwangere vrouwen gevoeliger voor het ontwikkelen aambeien. Ook na de bevalling kunnen nog aambeien optreden, dit kan komen door het persen tijdens de bevalling[1].

Over het algemeen verhoogt een hoge druk op het onderlichaam de kans op het ontwikkelen van aambeien. Denk dan aan het regelmatig tillen van zware dingen of vaak hoesten of overgeven[5].
De tips in dit artikel zijn in de eerste plaats geschreven voor gezonde volwassenen. Neem bij
twijfel over je gezondheid altijd contact op met je huisarts.

Oorzaken van aambeien

Aambeien komen vaak voor. In de meeste gevallen ontstaan aambeien door te harde ontlasting, waarbij er te krachtig geperst moet worden (constipatie). Voorkom en behandel dit dus op tijd. Te harde ontlasting ontstaat gemakkelijk door een gebrek aan vezels. Eet dus voldoende vezels, en gebruik zo nodig een vezelsupplement.

Te lang op het toilet zitten kan ook een oorzaak zijn van aambeien. Ze kunnen dus ook optreden bij chronische diarree. Vaker treden ze op bij constipatie, omdat er dan te hard geperst moet worden. Probeer niet langer dan enkele minuten op het toilet te zitten.

Andere oorzaken van aambeien zijn onder andere obesitas, zwangerschap en het hebben van anale seks[4].

Naar de dokter met aambeien

Het is niet altijd nodig om naar de dokter te gaan met aambeien. Ze zijn onschuldig en gaan vaak vanzelf over. Vaak geven ze ook geen duidelijke symptomen. Bij terugkerende of ernstige aambeien kan een doktersbezoek wel gunstig zijn. Ook bij bloedverlies, ernstige pijn en andere hinderlijke symptomen is het verstandig naar de dokter te gaan.

De diagnose kan makkelijk en vrijwel pijnloos gesteld worden. De arts kan de anus van buiten en eventueel van binnen bekijken met een instrument (de anoscoop of proctoscoop). Samen met de klachten, is het dan vaak al meteen duidelijk wat er speelt[1].

Bij ernstige aambeien zal de specialist in sommige gevallen de hele darm bekijken door middel van een colonoscopie. Je wordt dan doorverwezen naar de specialist. Dit gebeurt ook wanneer andere oorzaken voor de symptomen uitgesloten moeten worden, bijvoorbeeld bij bloedverlies[2].

Behandeling van een aambei

Een uitgebreide aambeien behandeling is in veel gevallen niet nodig. Omdat aambeien zo vaak voorkomen zal de arts ook niet meteen tot behandeling overgaan. In de supermarkt, apotheek en drogist zijn aambeienzalf en speciale zetpillen verkrijgbaar. Deze middelen verlichten de pijn en jeuk en bevorderen het genezingsproces[6]. Ook kan de arts speciale zetpillen of een verdovende crème voorschrijven. Tegen pijn is het natuurlijk ook mogelijk om een paracetamol of andere pijnstiller in te nemen[1].

Ook iedere dag even in een warm zitbad gaan kan helpen met de genezing. Zit hiervoor meerdere malen per dag voor 15 minuten in een laagje warm water. Doe dit vooral na de ontlasting. Dit vermindert zwelling en ontspant de sluitspier.

Wanneer de aambeien ernstig zijn, voor veel klachten zorgen, of terugkerend zijn, kan voor verdere behandeling gekozen worden.

Afbinden

De aambei kan door de arts afgebonden worden met een rubber bandje. Dit bandje bindt de bloedvaten af die naar de aambei lopen. De aambei sterft af en verlaat het lichaam na ongeveer een week. Dit is een veel uitgevoerde ingreep die niet pijnlijk is. Complicaties zijn zeldzaam[2].

Injectie

Ook kan een speciale injectie soelaas bieden. Deze wordt dan in de aambei gespoten. Omdat een aambei overtollig slijmvlies is, zorgt de injectie ervoor dat de aambei niet meer uitsteekt en deel gaat uitmaken van het normale darmslijmvlies. Deze behandeling is kort en relatief pijnloos, en heeft een goed effect[2].

Coagulatie

Een derde optie is het dichtschroeien van de adertjes op het slijmvlies van de darm. Dit is gunstig wanneer iemand vaak last heeft van aambeien. Met een infraroodlampje of elektrisch mes kunnen de bloedvaatjes dichtgebrand worden, waardoor de aambei af gaat sterven[2].

Het opereren van aambeien

Bij ernstige of terugkerende klachten zal de arts je doorverwijzen voor een operatie. Dit is nodig in minder dan 10% van de gevallen. Tijdens een operatie wordt de aambei chirurgisch verwijderd. Deze operatie wordt alleen gedaan bij ernstige klachten, omdat er pijn en ongemak optreedt tijdens het herstel. Wel is deze operatie erg effectief[5].

Kleinere aambeien kunnen ook poliklinisch verwijderd worden. Dit gebeurt dan met plaatselijke verdoving. Dit wordt over het algemeen alleen gedaan als acute operatie bij zeer pijnlijke aambeien met trombose. Het weefsel wordt plaatselijk verdoofd en de aambei wordt weggesneden[2].

Als er sprake is van een aambei met een verzakking wordt er ook wel eens een deel van het bestaande weefsel weggehaald, om zo de verzakking te behandelen. Dit wordt met een speciaal instrument gedaan[6].

Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar nieuwe manieren van het verwijderen van aambeien. Bijvoorbeeld het verwijderen door middel van een diodelaser[3]. Deze nieuwe methoden zijn pijnlozer en hebben minder risico dan de huidig gebruikte operatiemethoden.

Aambeien voorkomen

Het hanteren van bepaalde leefregels helpen vaak al bij het voorkomen van nieuwe aambeien. De ontlasting soepel en zacht houden is met name belangrijk. Het is goed om voldoende vezels te eten. Eet dus voldoende volkoren producten, groente, fruit en noten. Deze vezels houden de ontlasting soepel. Voeg eventueel een vezelsupplement toe aan de voeding. Lijnzaad werkt goed
om de ontlasting zacht te houden. Deze supplementen zijn wetenschappelijk effectief bevonden. Ze verminderen de symptomen en verkleinen de kans op het ontstaan van bloedingen met ongeveer 50% [6].

Zorg dat je genoeg drinkt. Je zult minder snel constipatie krijgen wanneer je lichaam goed gehydrateerd is. Lichaamsbeweging is ook gunstig voor de gezondheid van de darmen en de ontlasting. Lichaamsbeweging werkt gunstig op de bloedsomloop en helpt constipatie tegen te gaan.

Toiletbezoek uitstellen is niet goed. Dit zorgt voor te veel druk in het rectum. Ga dus meteen naar het toilet wanneer er aandrang is. Houd je ontlasting niet op. Pers ook niet met te veel kracht. Druk kan aambeien weer uitlokken.

Heb je overgewicht? Probeer dan af te vallen om de druk op het onderlichaam te beperken [5].

Zowel reguliere als alternatieve artsen zijn het er over eens dat voldoende drinken, genoeg bewegen, een goede toiletgang en gezonde, vezelrijke voeding helpen bij het voorkomen van aambeien.

Aambeien met natuurlijke geneeskunde behandelen

Niet veel mensen zullen een enkele aambei gaan behandelen door middel van natuurlijke geneeskunde. Heb je vaker last van aambeien? Let dan goed op. Terugkerende aambeien kunnen namelijk een teken zijn van een niet goed functionerend spijsverteringskanaal. Ze ontstaan namelijk door teveel tijd doorbrengen op het toilet of door constipatie. Een goede stoelgang en
goede algemene gezondheid bevorderen is dus van groot belang bij het behandelen en voorkomen van aambeien.

Een goed dieet is de eerste stap. Vermijd witmeel, suikers en zuivel. Dit is niet goed voor het spijsverteringskanaal. Drink voldoende water en eet genoeg vezels. Producten op basis van volkoren granen bevatten veel vezels. Vind je het moeilijk om genoeg vezels binnen te krijgen? Slik dan extra vezels in de vorm van een supplement.

Ook kan ontstoring met behulp van IDT soms helpen. Hiermee kunnen storende oorzaken in de lever en alvleesklier opgeheven worden. Dit helpt ook voor een goede doorbloeding van de darmwand. Dit is een vorm van digitale homeopathie, waarbij de resonantie (eigen trillingsfrequentie) van bepaalde organen getest wordt. Aan de hand van deze uitslagen kan
bepaald worden of organen goed of slecht functioneren.

Supplementen

Voor terugkerende aambeien en bijbehorende darmklachten zijn ook verschillende supplementen beschikbaar. Vaak beginnen darmproblemen in de lever. Livercare, een supplement dat de leverfunctie verbetert, is het beste middel tegen terugkerende aambeien. Ook OPC en vitamine C, in de vorm van C4 Balance, hebben een gunstige werking. Deze supplementen versterken de
vaatwand en de leverfunctie.

Duizendblad is een plant die goed werkt op de aderen. Hiervan kan onder meer thee gekocht worden bij natuurvoedingswinkels. De theebladeren kunnen toegevoegd worden aan een zitbad, of je kunt de thee drinken. Duizendblad bevordert de bloedsomloop en de genezing.

Rutine is een ander supplement dat goed is voor de vaten. Rutine is een in de natuur voorkomende stof, die helpt de kleine bloedvaten van het lichaam flexibel te houden. Rutine is namelijk een flavonoïde, een plantaardige verbinding. Rutine komt met name voor in boekweit, rabarber en citrusvruchten en is dus een nauturlijke stof. Rutine versterkt de vaatwanden en voorkomt zo terugkerende aambeien. Naar rutine en soortgelijke stoffen is wetenschappelijk onderzoek gedaan. Vooral bij het controleren van acute bloedingen kan rutine effect hebben [6].

Kalmeren van de huid

Zalf van hamamelis of toverhazelaar (Hamamelis Virginiana) kan helpen om de jeuk en pijn te verlichten. Het helpt namelijk opgezwollen weefsels weer te kalmeren. Ook heeft het een licht verdovende werking, wat natuurlijk ideaal is bij pijn of jeuk. Breng de zalf aan met je schone vingers of een dun gaasje. Ook kun je de toverhazelaar toevoegen aan een zitbad.

Aloë Vera kan ook verlichtend werken. Aloë Vera is een plantaardige gel, die verkoelend en kalmerend werkt. Gebruik wel de originele Aloë Vera, rechtstreeks uit de plant. Zo vermijd je toevoegingen die schade kunnen toebrengen aan het anale gebied, zoals alcohol en parfum.

Samenvatting

Aambeien zijn een vervelende kwaal, waar veel mensen al eens mee te maken hebben gehad. Gelukkig zijn aambeien onschuldig en gaan ze vanzelf over. Behandeling is vaak niet nodig, en minimaal. Aambeienzalf kan de klachten verlichten en de genezing bespoedigen. Zwangere vrouwen, ouderen en mensen met overgewicht hebben meer kans op het ontwikkelen van aambeien.

Bij terugkerende aambeien is er in veel gevallen sprake van een slechte stoelgang. Bijvoorbeeld constipatie of diarree. Het is dan belangrijk hier iets aan te doen.

Aambeien voorkomen doe je door te zorgen dat de ontlasting zacht blijft, en door niet te veel tijd door te brengen op het toilet. Hard persen kan namelijk zorgen voor nieuwe aambeien. Door middel van bepaalde supplementen, een goed dieet met veel vezels, genoeg drinken en voldoende lichaamsbeweging kun je de kans op aambeien verkleinen.

BRONNEN

1. https://www.nhg.org/?tmp-no-mobile=1&q=node/1793
2. https://www.fascrs.org/patients/disease-condition/hemorrhoids-expanded-version\
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30697411
4. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/symptoms-causes/syc-20360268
5. https://www.nhs.uk/conditions/piles-haemorrhoids/
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5624348/
7. http://ericvanschijndel.nl/web/academie/1318236809/Academie-NL