Hartkloppingen

Hartkloppingen en hartritmestoornissen kunnen angst gevoelens geven maar ons hart klopt, dat is normaal. We zijn ons daar normaal ook niet van bewust. Alleen bij inspanning, bij het aannemen van bepaalde posities, bij stress en bij emoties kunnen we ons hart bewust voelen kloppen. Het is dan ook normaal om wel eens kortdurende hartkloppingen te hebben. Een gezond hart kan dit makkelijk aan. Het wordt pas een probleem, wanneer er constant of vaak hinderlijke hartkloppingen zijn.

Hoe werkt het hart?

Het hart is een grote spier, die in de borstkas ligt. Het hart werkt als een pomp: iedere minuut pompt het hart 4 tot 5 liter bloed rond in het lichaam. Het hart klopt in rust (zonder inspanning) 60 tot 100 keer per minuut. Dit wordt dan ook wel een rusthartslag genoemd.

Het hart bestaat uit twee boezems en twee kamers. Dit zijn holle ruimtes in het hart. Bloed komt naar binnen in de boezems, en verlaat het hart via de kamers. Ook heeft het hart vier kleppen. Dit zijn de aortaklep (tussen de linkerkamer en de aorta, de grote lichaamsslagader), de mitralisklep, de pulmonalisklep en de tricuspidalisklep. Deze kleppen zorgen ervoor dat het bloed in de goede richting stroomt [1]

Het hart klopt door middel van elektrische impulsen. Bij elke hartslag vult het hart zich met bloed. Als de hartspier samen trekt, pompt het hart bloed naar de rest van het lichaam. Het hart krijgt signalen van de sinusknoop en AV-knoop. Dit zijn de zenuwbundels die elektrische prikkels afgeven aan de hartspier. Ieder signaal zorgt ervoor dat het hart gaat kloppen. Het is dan ook logisch dat het zenuwstelsel een grote invloed heeft op het kloppen van het hart. Bij een te snelle hartslag geven deze zenuwbundels te snel een signaal door waardoor er een te snel hartritme optreedt [2]

De symptomen van hartkloppingen

In zeldzame gevallen zijn hartkloppingen een symptoom van een hartritmestoornis of andere aandoening. Een snelle of onregelmatige hartslag wordt in de medische wereld tachycardie genoemd, en het is een symptoom op zich. Hartkloppingen komen namelijk als symptoom voor bij bepaalde ziekten en aandoeningen. Deze ziektes hoeven niet per se iets met het hart te maken te hebben. Ook een te snelle schildklier of bepaalde vitaminetekorten kunnen hartkloppingen veroorzaken.

Hartkloppingen gaan wel vaak samen met andere klachten. Dit kunnen onder andere zijn:
• Kortademigheid
• Pijn
• Zwakte
• Vermoeidheid
• Flauwvallen
• Bleek zien
• Duizeligheid

Heb je deze klachten naast de hartkloppingen, of heb je vaak hartkloppingen zonder aanwijsbare oorzaak? Bezoek dan zeker de huisarts, zodat er onderzoek verricht kan worden, eventueel door een cardioloog. Er kan dan bijvoorbeeld een hartfilmpje gemaakt worden, of een echo van het hart. Ook kan de huisarts bloedonderzoek doen, om andere oorzaken van de hartkloppingen uit te sluiten. Er kan dan namelijk sprake zijn van een aandoening die de hartkloppingen veroorzaakt, of hiermee samengaat.

Neem direct contact op met een arts, of bel 112, wanneer je, naast acute hartkloppingen, ook last hebt van pijn op de borst, kortademigheid/benauwdheid, duizeligheid, flauwvallen, misselijkheid, zweten, een angstig gevoel en bleek zien.

Risicofactoren

Risicofactoren voor hartkloppingen aanwijzen is moeilijk. Hartkloppingen zijn namelijk geen ziekte, maar een symptoom. Wel zijn er bepaalde groepen, die sneller last krijgen van hartkloppingen. Hartkloppingen komen vaak voor bij vrouwen die in de overgang zijn. De hormoonschommelingen van de overgang beïnvloeden namelijk ook het hart. Er komen ook hartkloppingen voor bij opvliegers, een andere bekende overgangskwaal. Vrouwen in de overgang zijn door hun veranderende hormoonhuishouding dus gevoeliger voor het krijgen van hartkloppingen [3]

Hiernaast hebben mensen met veel stress meer kans op het krijgen van hartkloppingen. Dat geldt ook voor mensen die veel cafeïne binnenkrijgen. Cafeïne is een bewezen veroorzaker van hartkloppingen [7]. Uiteraard geldt dit ook voor (stimulerende) drugs en sigaretten.

Wanneer het gaat om hartritmestoornissen, zijn er wel concrete risicofactoren. Oudere mensen krijgen sneller een ritmestoornis. Ook kan er sprake zijn van erfelijke aanleg, andere ziektes of andere hartaandoeningen in het verleden. Sommige hartritmestoornissen zijn sterk erfelijk en komen voor in bepaalde families. Enkel het hebben van hartkloppingen is gelukkig bijna nooit een aanwijzing voor een ritmestoornis, of andere hartaandoening.

De tips in dit artikel zijn in de eerste plaats geschreven voor gezonde volwassenen. Neem bij twijfel over je gezondheid altijd contact op met je huisarts.

Oorzaken van hartkloppingen

In de meeste gevallen zijn hartkloppingen een onschuldige klacht. Hartkloppingen worden dan bijvoorbeeld veroorzaakt door (te veel) inspanning, stress, te veel cafeïne of in een keer veel eten. Ook roken, alcohol en drugs kunnen hartkloppingen veroorzaken, zeker als er stimulerende middelen worden gebruikt.

Hormonen kunnen ook een veroorzaker zijn van hartkloppingen. Met name vrouwen in de overgang zijn hier gevoelig voor. Ook een verblijf in de bergen, op grote hoogte, kan zorgen voor hartkloppingen. Er is op grote hoogte namelijk minder zuurstof in de lucht, waardoor het hart harder gaat kloppen ter aanpassing [3].

Stress, angst, paniek en hyperventilatie

Een grote veroorzaker van hartkloppingen (en nog vele andere lichamelijke klachten) is stress, angst en paniek. Gevoelens van stress beïnvloeden de lichamelijke functies en kunnen ook hartkloppingen veroorzaken. Paniek veroorzaakt hyperventilatie, wat duidelijk hartkloppingen kan veroorzaken. Een heftige paniekaanval kan zelfs voelen als een hartaanval: je wordt klam, zweterig en je krijgt hartkloppingen. Maar ook milde paniekaanvallen en angst kunnen zorgen voor (lichte) hartkloppingen. Paniekaanvallen en angstaanvallen voelen erg naar, maar zijn niet gevaarlijk voor het lichaam.

Hartkloppingen bij andere aandoeningen

Er zijn veel verschillende aandoeningen die hartkloppingen als symptoom hebben. Denk dan aan een hoge bloeddruk, bloedarmoede, koorts of een schildklieraandoening. Ook bepaalde tekorten aan vitaminen of mineralen kunnen hartkloppingen veroorzaken [3].

Hartritmestoornissen

Hartkloppingen (een te snelle hartslag of het overslaan van de hartslag) treden op bij sommige hartritmestoornissen. Het hart kan te langzaam (bradycardie) of te snel slaan (tachycardie). Ook kan het ritme onregelmatig zijn. Bij sommige hartritmestoornissen werken de boezems en kamers niet goed samen, of werkt de sinusknoop niet goed, waardoor elektrische prikkels niet goed doorgegeven worden. Dit zorgt ook voor een stoornis in de hartslag.

Bij hartritmestoornissen treden over het algemeen duidelijke klachten op. Denk dan aan duidelijk voelbare hartkloppingen en -overslagen, flauwvallen, benauwdheid, pijn of druk op de borst en een onprettig, angstig gevoel.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het vaststellen van hartkloppingen of een te snelle hartslag (tachycardie) is makkelijk. Met een stethoscoop kan de arts naar het hart luisteren. Ook kan de arts de polsfrequentie opnemen. Het is dan meteen te voelen of horen dat het hart te snel slaat. Ook zal de arts de bloeddruk opmeten. Een hoge bloeddruk kan namelijk hartkloppingen veroorzaken.

Ook zal de arts vragen naar je stress, of je ooit drugs of alcohol gebruikt, of je rookt en je levensstijl. Een ongezonde levensstijl of hyperventilatie veroorzaakt namelijk ook hartkloppingen.

Hartkloppingen kunnen optreden bij veel (onschuldige) aandoeningen, bijvoorbeeld bij een tekort aan ijzer (bloedarmoede/anemie), of een stoornis in de schildklier. De huisarts zal dus wat bloed afnemen, om te onderzoeken op deze aandoeningen. Deze aandoeningen kunnen makkelijk behandeld worden. Met een goede behandeling zullen de symptomen ook verdwijnen.

Ook kan de huisarts een ECG (hartfilmpje) laten maken. Dit staat voor elektrocardiogram en is een (pijnloos) onderzoek van de hartspier. Met elektroden wordt de activiteit van het hart gemeten. Hieruit volgt het hartritme. Aan dit ritme kan de dokter zien of er sprake is van een hartritmestoornis of een andere hartaandoening.

Wanneer er na deze basis onderzoeken geen oorzaak is vastgesteld, en er is een vermoeden voor hartritmestoornis, dan zal de huisarts doorverwijzen naar de cardioloog. De cardioloog is gespecialiseerd in hart en vaten en kan verder (gespecialiseerd) onderzoek doen.

De cardioloog en hartritmestoornissen

Een hartritmestoornis wordt over het algemeen vastgesteld door de cardioloog, een arts gespecialiseerd in hart en vaten. Deze kan een ECG (hartfilmpje afnemen).

Komen en gaan je hartkloppingen? Dan kan de ECG ook thuis afgenomen worden, gedurende 24 tot 48 uur. Dit kan door middel van een holter-onderzoek. Dit is een kastje dat je zelf mag gebruiken. Het kastje meet je hartritme gedurende 24 of 48 uur.

De eventrecorder is hetzelfde onderzoek, alleen met dit kastje kun je gedurende meerdere weken iedere keer beginnen met meten, wanneer je hartkloppingen krijgt. Bij ernstige gevallen is er ook een implanteerbare hartritmemonitor mogelijk.

Ook kan de cardioloog een fietstest doen, een echo van het hart maken of een onderzoek doen waarbij in het hart zelf wordt gekeken. Deze ingreep heet een katheterisatie en gebeurt via een ader in de lies [5].

Een ritmestoornis kan behandeld worden door middel van bepaalde medicatie. Ook zijn er andere ingrepen, zoals een pacemaker, om een ernstige ritmestoornis op te lossen. Er is dus zeker iets te doen aan een hartritmestoornis. De behandeling hangt onder meer af van hoe ernstig de stoornis is, en welke stoornis iemand heeft. Er is immers van alles mogelijk: van medicatie tot operatie.
Goede voorlichting door de cardioloog is dan ook van belang [4].

Reguliere behandeling van hartkloppingen

Wanneer er een oorzaak wordt gevonden voor de klachten, wordt deze uiteraard behandeld. In veel gevallen zijn de hartkloppingen dan ook weg. Denk dan aan ijzersupplementen bij een ijzertekort, schildkliermedicatie bij schildklierproblemen of medicatie bij een te hoge bloeddruk. Dit lost de symptomen, waaronder de hartkloppingen, op.

Wordt er een oorzaak gevonden aan het hart zelf? Dan heeft de cardioloog in veel gevallen verschillende opties voor behandeling van de hartritmestoornis of hartafwijking. Sommige ritmestoornissen hoeven ook helemaal niet behandeld te worden met medicatie of een operatie. Er zijn echter ook ritmestoornissen waarbij behandeling wel noodzakelijk is. Denk dan aan medicatie of een operatie. Bijvoorbeeld het implanteren van een inwendige defibrillator, of het hartritme herstellen door middel van het toedienen van een elektrische schok. Deze behandelingen worden echter alleen uitgevoerd bij ernstige hartritmestoornissen.

In de meeste gevallen wordt er echter geen concrete oorzaak gevonden voor de hartkloppingen. Er is dan ook geen behandeling voor hartkloppingen zonder medische oorzaak. Er is namelijk geen ziekte die behandeld kan worden. De patiënt krijgt dan leefregels mee: minder koffie en alcohol drinken en stoppen met roken. Ook kan de patiënt begeleid worden bij stressklachten,
bijvoorbeeld door een psycholoog [3].

Paniek en angst

Voor hartkloppingen veroorzaakt door paniek en angst is wel (psychologische) behandeling beschikbaar. Denk dan aan cognitieve gedragstherapie en exposure therapie, een behandeling waarbij je steeds blootgesteld wordt aan je angst. Ook reguliere psychotherapie kan helpen bij het verwerken van gevoelens van stress, angst en paniek, wanneer deze gevoelens de hartkloppingen veroorzaken [6].

Energetische behandeling: magnesium en stress

De meeste mensen met hartkloppingen wenden zich tot de alternatieve geneeskunde wanneer de dokter geen oorzaak heeft gevonden voor de hartkloppingen. Het is natuurlijk goed nieuws wanneer er geen hartritmestoornis is vastgesteld, maar de klachten zijn nog wel degelijk aanwezig, ook in het dagelijkse leven. In de energetische geneeskunde is er de opvatting dat hartkloppingen meestal veroorzaakt worden door een tekort aan magnesium, of door stress. Gelukkig kan er aan beide oorzaken iets gedaan worden!

Magnesium

Het mineraal magnesium regelt in het lichaam de spierspanning, prikkeloverdracht van de zenuwen, het hartritme, de klieren en de opbouw van de beenderen in het lichaam. Magnesium werkt ontspannend en helpt mee bij de aanmaak van vele enzymen en hormonen.

Magnesium wordt vaak gebruikt door sporters om verzuring in de spieren tegen te gaan. Het hart is ook een spier. Het is dan ook logisch dat magnesium ook een werking heeft op de hartfunctie. Het hart is zelfs zeer gevoelig voor magnesium en verschillen in de magnesiumspiegel van het lichaam. Magnesium vermindert de prikkelbaarheid van de hartspiercellen.

Magnesium werkt samen met kalium, fosfor en calcium, andere mineralen in het lichaam. Magnesium activeert bepaalde enzymen die nodig zijn voor een goede werking van het lichaam. Ook regelt magnesium de bloeddruk.

Magnesium is dus erg belangrijk voor ons lichaam. Helaas krijgen veel mensen te weinig van deze stof binnen met de voeding. Er kan dan een magnesiumtekort optreden. Dit kan verschillende vervelende verschijnselen geven.

In het zenuwstelsel kan magnesium zorgen voor vervelende klachten zoals krampen in de spieren van het lichaam: dus ook het hart. Als er te weinig magnesium is, komt er namelijk calcium de cel binnen. Dit zorgt ervoor dat de spier niet meer goed werkt. Omdat magnesium zo’n groot effect heeft op het zenuwstelsel, ontstaan makkelijk hartkloppingen door een magnesiumtekort.

Magnesium is ook van belang voor de energiehuishouding. Magnesium is namelijk nodig om energie vrij te maken uit de cel. Ook botten en tanden hebben magnesium nodig. Er is namelijk een balans tussen magnesium en calcium (de bouwsteen van botten en tanden). Magnesium zorgt ervoor dat calcium niet aan de beenderen wordt onttrokken, en dus in de botten blijft.

Een tekort aan magnesium kan ontstaan doordat er niet genoeg magnesium in de voeding zit. Veel mensen krijgen dit niet goed binnen in hun voeding. Ook kan een magnesiumtekort veroorzaakt worden door diarree, diabetes, intensief sporten, alcoholgebruik, te veel suiker in de voeding, stress en het gebruik van plaspillen (diuretica).

Magnesiumtekort, wat nu?

Een magnesiumtekort kan allerlei vervelende klachten geven. Voorbeelden van deze klachten zijn onder andere:

• Stress en psychische klachten, angsten
• Spierkrampen (vooral in de kuiten), rusteloze benen, hoofdpijn door spierspanning, spiertrekkingen (ooghoek)
• Slaapproblemen
• Vermoeidheid, rusteloosheid, overgevoeligheid voor geluid
• Astma
• Menstruatieproblemen en gevoelige borsten
• Hartkloppingen en hoge bloeddruk, strak gevoel op de borst
• Verhoogd cholesterolgehalte
• Zin in zout eten of chocolade

Bij een magnesiumtekort helpt het om magnesium als supplement binnen te krijgen. Een goed magnesium supplement doet wonderen. Kies bij voorkeur voor magnesium in de vorm van een organische magnesiumverbinding. Deze verbindingen worden beter opgenomen. Voorbeelden van goed verkrijgbare organische magnesiumverbindingen zijn magnesiumcitraat of magnesiumlactaat. Vermijd het veel verkrijgbare magnesiumoxide, dit is een anorganische verbinding en werkt niet goed genoeg.

Stress

Naast een magnesiumtekort, is stress een van de grootste veroorzakers van hartkloppingen. Bij (langdurige) stress worden de bijnieren namelijk gestimuleerd om verschillende hormonen te produceren. De stresshormonen cortisol, adrenaline en noradrenaline hebben een stimulerend effect op het lichaam. Hierdoor ontstaan hartkloppingen. Bij langdurige stress verlaagt het DHEAgehalte van het lichaam. DHEA staat voor dihydroepianosteron. Dit heeft als gevolg dat de bijnieren uitgeput raken: er ontstaan geheugenstoornissen, suikerziekte en er is meer kans op hart- en vaatziekten.

Denk je dat je hartkloppingen veroorzaakt worden door stress? Neem dan deze leefregels in acht.

• Werk aan jezelf en je situatie (de ‘gewenste situatie’) en vermijd gehaaste gevoelens.
• Vermijd koffie, suiker en andere stimulerende middelen.
• Balanceer je emoties.
• Eet gezond en beweeg
• Probeer eens te mediteren, of op een andere manier tot rust te komen

Ook zijn er een aantal supplementen en plantenextracten beschikbaar ter vermindering van stress. Meidoorn, valeriaan, hop en passiebloem zijn plantenextracten die vaak effectief zijn bij stressklachten. Neem het supplement Meridian Balance 9 ter ontspanning. Stress Balance helpt het lichaam bij gevoelens van stress.

Het is ook belangrijk de bijnierfunctie, hypothalamus en hypofyse (hersenklieren) weer in balans te brengen. De bijnieren kunnen uitgeput zijn, en de hersenklieren niet goed in balans. Dit kan ook voor klachten zorgen. Dit kun je doen door het supplement Adreno Balance, Nervo Balance of Adrenocare te gebruiken.

Andere supplementen

Er zijn ook nog andere supplementen beschikbaar voor het verlichten van hartkloppingen. Bij hartkloppingen die een te snelle schildklierfunctie als oorzaak hebben, kan bijvoorbeeld Thyrocare of Lithium worden ingezet.

Ook de plantenextracten Eleutherococcus en Lycopus kunnen gunstig werken. Lycopus (wolfspoot) wordt binnen de energetische geneeskunde al langere tijd gebruikt bij een licht verhoogde bloeddruk en hartkloppingen. Dit kan gecombineerd worden met het middel Urticalcin en homeopathisch Kelp D4. Dit normaliseert een te snelle stofwisseling, ook als er geen sprake is van een schildklieraandoening. Vermoedelijk hebben veel mensen een te snelle of te langzame stofwisseling, zonder dat dit direct meetbaar is in het bloed.

Samenvatting

Hartkloppingen zijn erg vervelend. Maar bijna nooit ernstig. Ze worden in de meeste gevallen veroorzaakt door stress, of door een onschuldige aandoening, zoals een vitaminetekort. De kans op een hartritmestoornis is namelijk erg klein. Vooral als deze stoornissen niet in de familie zitten.

Omdat hartkloppingen een symptoom zijn, en geen aandoening, is er geen behandeling beschikbaar bij de dokter.

Maar wat kun je nu doen aan hartkloppingen? Neem goede leefregels in acht. Vermijd bijvoorbeeld roken, drinken en drugs. Drink geen koffie en eet gezond. Wil je je stress verminderen? Probeer dan eens te mediteren. Zijn de klachten erg belemmerend? Praat dan eens met een professional. Ook zijn er supplementen die je kunt gebruiken, om bijvoorbeeld je stress te verminderen of je lichaam te normaliseren. Veel patiënten hebben hier baat bij.

Denk je dat je een hartritmestoornis of andere hartaandoening hebt, acuut of chronisch? Neem dan altijd contact op met een arts of, in acute gevallen, met 112.

BRONNEN:

1. https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/bouw-en-werking-hart
2. https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/gids-hartritme/wat-is-een-ritmestoornis?tab=3
3. https://www.heart.org/en/health-topics/arrhythmia/about-arrhythmia
4. https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/gids-hartritme/behandelingen?tab=3
5. https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/gids-hartritme/onderzoek-en-diagnose?tab=3
6. https://pdfs.semanticscholar.org/509c/ad5fb28aa5cf972f7eb326aac02307eca981.pdf
7. https://academic.oup.com/ije/article-abstract/14/2/239/711881
8. http://ericvanschijndel.nl/web/academie/1318236809/Academie-NL