Soms werkt de schildklier te snel. Dat heet hyperthyreoïdie. De schildklier maakt dan te veel schildklierhormonen aan. Dit kan leiden tot verschillende klachten, en kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld een ontsteking, knobbel of auto-immuunziekte, waarbij het lichaam de eigen schildklier aanvalt. Dit heet de ziekte van Graves.

De schildklier is een van de belangrijkste organen van het lichaam en ligt in de hals. De schildklier produceert uit het mineraal jodium en het aminozuur tyrosine verschillende hormonen, die een belangrijke functie hebben binnen het lichaam, en dan met name bij de stofwisseling. Er zijn twee vormen van het schildklierhormoon: T4 (thyroxine) en T3 (tri-jodothyronine). Het T3-hormoon is actief in het lichaam en bevindt zich in het bloed. Het lichaam maakt in de lever en spieren dit T3 uit het T4-hormoon. Samen met het TSH (Thyroid Stimulerend Hormoon) uit de hypofyse (een van de hersenklieren), regelt het lichaam zelf de hoeveelheid van het schildklierhormoon in het bloed[3].

Een hoog gehalte T3 in het bloed zorgt voor minder TSH, en omgekeerd werkt dat ook zo. Het TSH regelt dus hoeveel schildklierhormoon er in het lichaam aanwezig is. Dit zorgt bij gezonde mensen voor een goed evenwicht van de schildklierhormonen[4].

Inhoudsopgave

Symptomen

Hyperthyreoïdie kan voor de volgende vervelende klachten zorgen.

  • Snel afvallen, ook bij voldoende eten
  • Verhoogde eetlust
  • Gejaagd en zenuwachtig gevoel. Psychische klachten, stemmingswisselingen [5]
  • Last van warmte/warm weer
  • Overmatig zweten
  • Hartkloppingen, snelle hartslag en soms hartritmestoornissen
  • Kortademigheid en benauwdheid, vooral bij inspanning
  • Vermoeidheid
  • Diarree
  • Trillen, trillerig gevoel
  • Spierafbraak, een zwak gevoel in de spieren
  • Dunner wordend haar
  • Struma, een verdikking van de schildklier. Dit is zichtbaar als een dikke hals. Dit hoeft niet altijd aanwezig te zijn
  • Uitblijvende menstruatie, stoornissen in de menstruatie
  • Vruchtbaarheidsproblemen
  • Uitpuilende ogen (exopthalmus) en diverse oogklachten, vooral bij de ziekte van Graves[1]
  • Struma (zwelling in de nek)

Als een te snel werkende schildklier niet goed wordt behandeld, kan er in zeldzame gevallen een schildklierstorm optreden. Dit is een zeer zeldzaam maar ernstig ziektebeeld, waarbij er in een keer een zeer grote hoeveelheid schildklierhormonen vrijkomt. De patiënt krijgt dan koorts, een snelle hartslag, hoge bloeddruk, misselijkheid en braken, geelzucht en diarree. Onbehandeld kan dit zorgen voor hartfalen, coma en shock[7].

Bij veel klachten wordt tegenwoordig standaard de schildklierfunctie gemeten door middel van een bloedonderzoek, waardoor ernstige schildklierstoornissen tegenwoordig op tijd herkend en behandeld worden. Een te snel werkende schildklier wordt vaak snel herkend, zeker als de werking erg verhoogd is.

Risicofactoren

Over het algemeen hebben vrouwen een grotere kans op het ontwikkelen van een te snelle schildklier dan mannen. Een te snelle schildklier kan verschillende oorzaken hebben. Het is dus lastig om te zeggen welke risicofactoren aanwezig zijn. Jonge vrouwen hebben vaak een iets grotere kans op het krijgen van hyperthyreoïdie, vooral de ziekte van Graves. Ook vrouwen die pas bevallen zijn, kunnen schildklierklachten krijgen.

Mensen een te snelle schildklier door de ziekte van Graves hebben een grotere kans op het krijgen van schildklierkanker. Vooral knobbeltjes (nodules) in de schildklier kunnen een hogere kans op kanker geven[4].

Soms kan een schildklieraandoening ook zorgen voor een verminderde vruchtbaarheid. Zwanger worden met schildklierproblemen is niet altijd zonder risico. Wil je zwanger worden, raadpleeg dan altijd een arts[6]. In de meeste gevallen moet de medicatie aangepast worden en moet er extra bloedonderzoek plaatsvinden bij de moeder. Antistoffen in het bloed kunnen namelijk zorgen voor een te snelle schildklier bij de baby. Schildklierhormonen hebben een belangrijke rol in de hersenontwikkeling van de baby[3].

De tips in dit artikel zijn in de eerste plaats geschreven voor gezonde volwassenen. Neem bij twijfel over je gezondheid altijd contact op met je huisarts.

Oorzaken

Een snel werkende schildklier heeft in de meeste gevallen een concrete oorzaak. Vaak is dat de ziekte van Graves, een van de meest voorkomende storingen van de schildklier. Bij ruim 60% van de mensen met hyperthyreoïdie is dit de oorzaak. Graves is een auto-immuunziekte: het lichaam maakt antistoffen aan tegen de cellen van de schildklier. Hierdoor gaat de schildklier vergroten en geeft deze te veel hormonen af [5]. Dit is te herkennen aan een struma en het uitpuilen van de ogen. De te hoge concentratie hormonen en antistoffen zorgen allebei voor klachten.

Het herstel van de oogklachten bij deze ziekte kan erg lang duren en de schade kan permanent zijn. Dit heet de oogziekte van Graves. Graves is een relatief veelvoorkomende, maar vervelende ziekte [1].

Ook door een goedaardige knobbel kan de schildklier sneller gaan werken. Dat heet een toxisch adenoom. Deze knobbel zorgt voor een grotere aanmaak van de hormonen. Soms zijn er meerdere knobbels in de klier aanwezig: dit heet een toxisch multinodulair struma. De hals zwelt dan op. Dit wordt de ziekte van Plummer genoemd. Deze knobbels in de schildklier zijn
goedaardig[2].

Thyreoïditis (de ziekte van Quervain) is een ontsteking aan de schildklier, meestal door een virus. De schildklier is dan erg pijnlijk. De pijn kan uitstralen naar de oren en kaken, en er kan koorts optreden. Bij thyreoïditis wordt het schildklierhormoon dat is opgeslagen in de klier in een keer aan het bloed afgegeven en omgezet. Dat zorgt voor klachten, omdat de concentratie van het hormoon in een keer erg hoog wordt. Vaak ontstaat deze ziekte na een keelontsteking of na een bevalling [2]. Na de hyperthyreoïdie, die vaak niet lang duurt, ontstaat meestal een hypothyreoïdie, een te langzame schildklierfunctie. Het in een keer afgegeven hormoon is dan ‘op’.

Ook met de hypofyse, de belangrijkste hersenklier, kan iets mis zijn. Deze twee klieren in de hersenen produceren het TSH, een hormoon dat de schildklierfunctie reguleert. Als deze klier te veel van dit hormoon produceert, zal het lichaam de hormoonhuishouding niet goed kunnen regelen. Dit kan dan zorgen voor hyperthyreoïdie. Dit wordt secundaire hyperthyreoïdie genoemd, en kan komen door bijvoorbeeld een goedaardig gezwel of aangeboren afwijking[10].

In zeldzame gevallen kan kanker aan de schildklier ook zorgen voor een te snel werkende schildklier. Schildklierkanker komt niet veel voor en is in de meeste gevallen makkelijk te behandelen. Sommige vormen zijn erfelijk. Soms wordt bij kinderen die drager zijn van het gen dat voor deze vorm van kanker zorgt, de schildklier al preventief weggehaald.

Diagnose

De diagnose van schildklierproblemen is relatief simpel. De hormonen T3 en T4 bevinden zich namelijk vrij in het bloed. Schildklierafwijkingen zijn met een simpel bloedonderzoek vast te stellen. Eerst wordt de hoeveelheid van het T4-hormoon bepaald. Ook wordt de TSH-waarde vaak gemeten. Zo kan de dokter afleiden wat de oorzaak van de hyperthyreoïdie is. Vaak wordt ook in het bloed gekeken of er antistoffen tegen de schildklier gevonden kunnen worden. Bij de ziekte van Graves is dit het geval[3].

Ook kan er een scan gedaan worden, een schildklierscintigrafie. Bij dit onderzoek wordt met een dosis radioactief jodium gekeken of er gebieden in de schildklier zijn die niet of verminderd actief zijn. Bij de ziekte van Graves en de ziekte van Plummer is dan duidelijk een resultaat te zien. De schildklier absorbeert namelijk het radioactief jodium. Op een scan is dan te zien dat er overactieve gebieden aanwezig zijn.

Bij de schildklierscan krijg je een hoeveelheid radioactief jodium in je bloed, door middel van een injectie of capsule. De schildklier neemt deze stof op. Er worden dan meerdere foto’s gemaakt, waarbij dan te zien is of de schildklier dit hormoon verhoogd opneemt. Het onderzoek is niet gevaarlijk, je plast de radioactieve stof namelijk gewoon weer uit. Bij de ziekte van Graves is te zien dat de hele schildklier de stof te snel opneemt. Bij een toxisch adenoom (knobbel) zal de knobbel het jodium verhoogd opnemen.

Soms wordt ook een echo van de hals gemaakt, om bijvoorbeeld te kijken of er knobbels aanwezig zijn, of de grootte van de schildklier te kunnen bekijken.

Reguliere behandeling

Er zijn verschillende manieren om de snel werkende schildklier te behandelen. De meeste patiënten krijgen medicatie voorgeschreven (strumazol). Deze medicijnen remmen de aanmaak van de schildklierhormonen in het lichaam. Hierdoor nemen de klachten af. Dit werkt goed bij de meeste aandoeningen. Soms moet er zelfs extra schildklierhormoon gegeven worden, omdat de medicijnen te veel remmen. Ook hypothyreoïdie kan namelijk vervelende klachten geven, en is niet goed voor de gezondheid[3].

Als dit niet goed werkt, kan de chirurg operatief de gehele, of een gedeelte, van de schildklier verwijderen: een strumectomie. Deze operatie kent risico’s, bijvoorbeeld op schade aan de stembanden, bloedingen en een te lage werking van de schildklier. Daarom wordt dit vaak alleen uitgevoerd bij erg zieke mensen, of bij schildklierkanker. Ook kan een toxisch adenoom weggehaald worden door de chirurg[8].

Tegenwoordig wordt vaker gekozen voor een behandeling met radioactief jodium. De schildklier gebruikt jodium voor de hormoonproductie en zuigt dit op als een spons. Door radioactief jodium toe te dienen wordt een deel van de schildkliercellen vernietigd. Deze behandeling is veiliger dan een operatie aan de schildklier. Er is minder risico op bloedingen en schade aan de stembanden.

Oogklachten door hyperthyreoïdie moeten natuurlijk ook behandeld worden, zeker als deze niet vanzelf minder worden. Dat kan namelijk zorgen voor permanente schade. Deze behadeling wordt gedaan door de oogarts. Soms wordt prednison voorgeschreven. In ernstige gevallen wordt soms voor een operatie aan de ogen gekozen[1].

Natuurlijke behandeling

Het keelchakra en de schildklier zijn direct met elkaar verbonden. Ze liggen dan ook vlak bij elkaar. Ook zijn hormoonklieren zeer gevoelig voor invloeden van buitenaf, bijvoorbeeld gifstoffen en heftige emoties. Het lymfesysteem transporteert toxines door het lichaam en loopt vlak langs de kop (bovenkant) van de schildklier. Dit zorgt ervoor dat de schildklier dient in contact staat met deze toxines. Alles waar het lichaam aan wordt blootgesteld komt dus direct bij de schildklier terecht. Dit zorgt ervoor dat veel mensen, in meer of mindere mate, last hebben van klachten die met de schildklier te maken hebben. Vaak is er een samenspel van geopathie, elektrosmog, hormoonstoringen, toxines en virussen, die er met elkaar voor zorgen dat er klachten optreden.

De schildklier is een hormoonklier. Problemen met hormoonklieren komen zelden alleen. Dat wil zeggen dat de kans groot is dat er afwijkende waarden zijn van meerdere soorten hormonen in het lichaam. Bij schildklierproblemen is dat vaak insuline, cortisol (het stresshormoon) en melatonine (het slaaphormoon). Om het lichaam in balans te krijgen is het belangrijk dat alle hormoonstelsels goed gaan werken. Pas dan zullen de klachten echt over gaan.

De meeste patiënten met een te snel werkende schildklier hebben de ziekte van Graves. Deze ziekte is een auto-immuunziekte en is niet alternatief te genezen. Wel kan het lichaam ondersteund worden en kunnen symptomen verlicht worden.

Helaas is er een grote groep mensen met een lichte schildklierstoornis, die nooit een diagnose hebben gekregen. Vaak worden schildklierproblemen niet goed herkend. De symptomen zijn ‘vaag’, en dokters zien dan een andere oorzaak dan de schildklier. Er zijn dus veel mensen die ongemerkt rondlopen met een te snelle of te langzame schildklierfunctie. Vaak zien we dat juist deze groep last heeft van emotie-gerelateerde storingen en stress in het lichaam, soms zelfs samen met gifstoffen. Het is dan belangrijk om hier aan te werken en zo nodig supplementen in te nemen om het lichaam te ondersteunen.

Supplementen en de omgeving

Supplementen kunnen ondersteuning bieden bij het verwijderen van gifstoffen en virussen uit het lichaam, en het opheffen van negatieve invloeden uit de omgeving. Echter moet ook de omgeving gezond zijn. Verminder de invloed van elektrische apparaten, om elektrosmog tot een minimum te beperken. Verwijder elektronica uit de slaapkamer en zet apparaten volledig uit wanneer ze niet gebruikt worden: trek de stekker uit het stopcontact. Vermijd matrassen met metalen veren, draadloos internet en te veel elektronische apparaten in en rond het huis.

Het is belangrijk om sluimerende virussen en gifstoffen in het lichaam volledig te verwijderen. Alleen dan kan het lichaam zichzelf goed genezen. De middelen Viri Balance, Elaps Balance en Detox Balance werken ontgiftend op het lichaam en ondersteunen het lichaam bij deze processen.

Emoties en het keelchakra zijn sterk verbonden met elkaar. Houd de emoties in balans en werk aan een gezonde levensstijl. Ook heeft stress een grote invloed op het hele hormoonstelsel. Werk aan je emoties en verminder stress. Een goed supplement hiervoor is Stress Balance. Dit kun je ter ondersteuning gebruiken. Pak daarnaast je rust en mediteer regelmatig.

De schildklier en het keelchakra liggen direct met elkaar verbonden. Het keelchakra vormt een verbinding tussen het hart en de hersenen, het emotionele en het rationele. Veel schildklierproblemen komen door, of worden versterkt door emotionele problemen. Meridian Balance 7 helpt het keelchakra te normaliseren en emoties te verwerken. Werk ook aan je emoties. Mensen met een probleem bij het keelchakra hebben vaak moeite om voor zichzelf op te komen en nee te zeggen. Het is dus belangrijk om hieraan te werken.

Selenium is een mineraal dat binnen de reguliere geneeskunde vaak wordt voorgeschreven bij oogklachten door een te snelle schildklier[1]. Selenium is een veilig voedingssupplement en helpt goed bij de oogklachten, vooral als deze licht tot mild zijn. Deze oogklachten kunnen vooral voorkomen bij de ziekte van Graves.

Pas op met supplementen die (te veel) jodium bevatten, Bij de ziekte van Graves, maar ook bij andere vormen van hyperthyreoïdie, is het vaak niet verstandig om hiervoor te kiezen.

Voeding

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan de stof lithium werken goed tegen een te snelle schildklier. Goede voedingsmiddelen zijn rauwkost, gierst, koolraap, cassave, plantaardige olie, pinda’s, alfalfa en taugé. Beperk het eten van teveel keukenzout, dit bevat jodium. Vermijd ook alcohol en koffie.

Zorg voor een gezonde levensstijl en beweeg voldoende. Rokers met de ziekte van Graves lopen een hoger risico op oogklachten [3]. Stop dus zeker met roken wanneer je problemen met de schildklier ervaart! Voeding en de schildklier is vaak een gevoelig
onderwerp. Mensen met een te snelle schildklierwerking eten vaak veel en hebben veel honger, maar komen niet snel aan. Vaak zijn ze dan ook erg slank. Het is echter wel belangrijk dat je gezond blijft eten, zodat je niet teveel verzadigd vet en suiker binnenkrijgt.

Vermijd het te veel eten van voedingsmiddelen met jodium. Bijvoorbeeld brood, keukenzout en vis. In zeewier zit erg veel jodium. Vermijd dus zeewier-tabletten of het eten van teveel sushi. Omdat jodium in ons land niet in de grond voorkomt, wordt aan keukenzout en brood uitje supermarkt kunstmatig jodium toegevoegd. Hierdoor bevat ons Westers voedingspatroon in de meeste gevallen genoeg jodium. Te veel jodium is niet goed voor mensen met Graves. Vermijd dus een te hoge jodium-inname: je krijgt immers al genoeg binnen met je dagelijkse dieet.

BRONNEN

  1. https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Oogziekte-van-Graves
  2. https://www.isala.nl/patientenfolders/7164-hyperthyreoidie-te-snel-werkendeschildklier/
  3. https://www.lumc.nl/patientenzorg/praktisch/patientenfolders/ziekte-van-Gravesprimaire-hyper-thyreoidie
  4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31369161
  5. https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Ziekte-van-Graves
  6. https://www.nhg.org/?tmp-no-mobile=1&q=node/1764#idm10612992
  7. http://emedicine.medscape.com/article/925147-overview
  8. https://www.jeroenboschziekenhuis.nl/schildklieroperatie-totale-strumectomiesubtotale-strumectomie-hemistrumectomie-nodulectomie
  9. https://www.catharinaziekenhuis.nl/files/Patient/Patientenfolders/_ScreensPages/Behandelingen/NUC-012-Behandeling_met_radioactief_jodium_bij_hyperthyreoïdie.pdf
  10. https://endocrinologie.mumc.nl/hypofyse-aandoeningen