De ziekte van Graves is een van de meest voorkomende storingen van de schildklier: bij 60% van de mensen met een te snelle schildklier komt dat door deze aandoening. De schildklier werkt te snel, omdat het lichaam antistoffen aanmaakt tegen de cellen van de schildklier. Dat zorgt voor een verstoorde werking van de cellen: ze gaan te hard werken, waardoor er te veel schildklierhormoon vrijkomt. Dat zorgt voor vervelende klachten, zowel geestelijk als lichamelijk[1].

De schildklier is een orgaan dat in de hals ligt. De schildklier haalt jodium uit het bloed en produceert uit dit jodium, samen met het aminozuur tyrosine, verschillende hormonen, die een belangrijke functie hebben bij de stofwisseling van het lichaam. Er zijn twee vormen van het schildklierhormoon: T4 (thyroxine) en T3 (tri-jodothyronine). Het T3-hormoon is actief binnen het lichaam en vervult een belangrijke rol in de stofwisseling van de cellen van het lichaam. Het T3 wordt omgezet uit het T4-hormoon. Dit gebeurt vooral in de lever en spieren. T4 is namelijk niet actief, maar wordt dat pas wanneer het gebonden wordt aan een eiwit. Dan wordt het T3[2].

De afgifte van de schildklierhormonen wordt geregeld door het TSH (Thyroid Stimulerend Hormoon), een ander hormoon dat in de hypofyse (een van de hersenklieren) wordt aangemaakt. Een hoge hoeveelheid schildklierhormonen zorgt voor minder TSH in het bloed, en dat geldt omgekeerd ook. Zo regelt het lichaam zelf het gehalte hormonen in het bloed[2]. Bij een te snelle of trage schildklier is dit evenwicht dus verstoord.

Soms werkt de schildklier te snel (hyperthyreoïdie) of te langzaam (hypothyreoïdie). Een te snelle, maar ook een te langzame schildklier kunnen beiden veroorzaakt worden door een autoimmuunziekte. Het lichaam valt de cellen van de schildklier dan direct aan. Bij de ziekte van Graves zorgt dat voor een te snel werkende schildklier: dat heet hyperthyreoïdie. De antistoffen
die het lichaam aanmaakt tegen de eigen cellen, zorgen er namelijk voor dat de schildklier extra hormonen aan gaat maken. Deze hormonen zorgen, samen met de antistoffen die zich in het lichaam bevinden, voor verschillende vervelende klachten[1].

Inhoudsopgave

Ziekte van Graves Symptomen

Schildklier klachten kunnen erg vervelend zijn. De ziekte van Graves kan de volgende symptomen veroorzaken, die natuurlijk niet allemaal aanwezig hoeven te zijn.

  • Snel afvallen, ook bij goed eten
  • Gejaagd en zenuwachtig gevoel
  • Psychische klachten: geïrriteerd zijn en angstig zijn[1]
  • Hartkloppingen
  • Slecht tegen warmte kunnen
  • Overmatig zweten
  • Spiertrillingen
  • Diarree
  • Vermoeidheid
  • Kortademigheid
  • Spierzwakte
  • Stoornissen in de menstruatie
  • Struma, een verdikking van de schildklier. Dit is zichtbaar als een dikke hals. Dit is niet altijd aanwezig
  • Pretibiaal myxoedeem: dit is een vochtophoping op de scheenbenen. Dit komt niet vaak voor, maar is kenmerkend voor een te snelle schildklierfunctie.
  • Uitpuilende ogen, zwelling van de ogen en oogleden, branderigheid, dubbel zien, tranende ogen en slecht verdragen van licht: de oogziekte van Graves. Het vet en de spieren in de oogkas kunnen ontstoken raken, en dit kan voor klachten zorgen[1]

Bij de ziekte van Graves kan grote schade ontstaan aan het lichaam, vooral aan de ogen. Zeker als de ziekte niet op tijd herkend en behandeld wordt. Het herstel van de oogklachten kan erg lang duren en de schade kan permanent zijn. Dit heet de oogziekte van Graves[1].

De schade aan het lichaam ontstaat vooral door de antistoffen die zich in het lichaam bevinden. Onbehandeld sterft ongeveer 10% van de patiënten aan de ziekte. Gelukkig kan Graves tegenwoordig makkelijk vastgesteld en behandeld worden. Standaard wordt tegenwoordig bij veel gezondheidsklachten het gehalte schildklierhormonen in het bloed gemeten. Tegenwoordig sterven er nog maar zeer zelden mensen aan de ziekte van Graves.

Als een te hoge schildklierfunctie niet wordt behandeld, kan er in zeldzame gevallen een schildklierstorm optreden. Dit is een zeer ernstige ziekte, waarbij er in een keer een zeer grote hoeveelheid schildklierhormonen vrijkomt. De patiënt krijgt dan koorts, een snelle hartslag, hoge bloeddruk, neurologische klachten en maag-darmklachten. Dit kan zorgen voor hartfalen en shock, en uiteindelijk fataal zijn[7]. Gelukkig is dit een zeer zeldzaam ziektebeeld.

Risicofactoren

Vooral vrouwen krijgen de ziekte van Graves, en dan met name vrouwen tussen de 20 en 40 jaar. Verder zijn er geen bijzondere risicofactoren bekend. Iedereen kan deze ziekte krijgen. Wel komen schildklieraandoeningen vaker voor binnen bepaalde families. Graves ontstaat dan ook door een combinatie van erfelijkheid en omgeving. Mensen die al een auto-immuunziekte hebben, bijvoorbeeld lupus of reumatoïde artritis, lopen meer risico op het krijgen van een tweede autoimmuunziekte, zoals Graves.

Mensen met de ziekte van Graves hebben een iets grotere kans op het ontwikkelen van kanker aan de schildklier. Vooral knobbeltjes (nodules) in de schildklier kunnen een hogere kans op kanker geven[2]. Schildklierkanker is gelukkig een vorm van kanker die in veel gevallen relatief makkelijk te behandelen is.

De ziekte van Graves kan ook extra risico geven voor zwangere vrouwen. Wil je zwanger worden, bezoek dan op tijd je dokter. Deze kan de antistoffen in je bloed bepalen en zo goed kijken of zwanger worden extra risico met zich meedraagt[6]. De antistoffen in het bloed kunnen namelijk zorgen voor een te snelle schildklier bij de baby. Soms kan een schildklieraandoening ook zorgen voor een verminderde vruchtbaarheid.

In de meeste gevallen moet de medicatie bijgesteld worden tijdens de zwangerschap, in verband met gevaar voor de ontwikkeling van de baby. Schildklierhormonen hebben namelijk een grote invloed op de hersenontwikkeling van de baby[2].

De tips in dit artikel zijn in de eerste plaats geschreven voor gezonde volwassenen. Neem bij twijfel over je gezondheid altijd contact op met je huisarts.

Oorzaken

De ziekte van Graves ontstaat door een reactie van het immuunsysteem op het eigen lichaam. Het lichaam maakt antistoffen tegen de cellen van de schildklier. Dit zorgt voor een grotere hormoonproductie in de schildklier. Graves ontstaat door een combinatie van erfelijkheid en omgeving. Er zijn dan ook families waar deze ziekte vaker voorkomt[4].

Helaas is er dus (nog) geen concrete oorzaak aan te wijzen voor de ziekte van Graves. Het ontstaan lijkt een samenloop van omstandigheden te zijn. Door deze omstandigheden gaat het lichaam antistoffen aanmaken tegen de eigen cellen van de schildklier.

Diagnose

De schildklierhormonen T3 en T4 bevinden zich vrij in het bloed. Een te snelle of te langzame schildklier is dan ook met een simpel bloedonderzoek vast te stellen[3]. Eerst wordt de hoeveelheid van het T4-hormoon bepaald. Is dat te hoog of te laag, dan wordt vaak ook de TSH-waarde gemeten. Zo kan de dokter afleiden waar de oorzaak van de schildklierproblemen gevonden kan worden, en of de klier te snel of te langzaam werkt.

In de meeste gevallen wordt ook gekeken of er antistoffen tegen de schildklier in het bloed zitten. Bij de ziekte van Graves is dit het geval. Deze antistoffen heten anti-TPO en anti-TSI [3]. Dit zijn de stoffen die het lichaam aanmaakt tegen de eigen cellen.

Ook kan er een schildklierscan gedaan worden. Je krijgt dan een capsule of injectie met een kleine hoeveelheid radioactief jodium. De schildklier neemt dit radioactief jodium namelijk op als een spons. Op meerdere momenten wordt een foto of scan van de schildklier gemaakt, waarbij dan te zien is of de schildklier dit hormoon verhoogd opneemt, of de schildklier te groot is, of dat
er knobbels zichtbaar zijn. Het onderzoek is niet gevaarlijk, je plast de radioactieve stof namelijk gewoon weer uit.

Reguliere behandeling

Er zijn verschillende manieren om de te snelle schildklier te behandelen. De meeste patiënten krijgen medicatie voorgeschreven: strumazol. Dit middel remt de schildklier. Hierdoor vermindert de functie van het orgaan en nemen de klachten af. Er worden immers minder hormonen geproduceerd[3].

Hierbij wordt ook een kleine hoeveelheid schildklierhormoon voorgeschreven (levothyroxine), omdat de medicijnen de werking van de schildklier bijna geheel remmen. Dat kan ook voor vervelende klachten zorgen, zoals aankomen[3]. Het is vaak dus nodig om nog wat extra hormonen te slikken, om hypothyreoïdie (trage schildklier) te voorkomen.

Na een paar jaar wordt de medicatie stopgezet. Bij veel mensen is de aandoening dan namelijk verholpen. Helaas komt Graves wel vaak terug. Dan zijn er gelukkig nog andere opties.

Bij de meeste mensen is een behandeling met medicijnen voldoende. De ziekte kan terugkomen. Dan moet de schildklier zelf behandeld worden. Daar zijn twee opties voor.

  • De chirurg kan operatief een gedeelte (of de gehele) van de schildklier verwijderen. Dit is een operatie met de nodige risico’s. Er is kans op bloedingen of op problemen met de stembanden, die vlakbij de schildklier liggen. Deze operatie (een strumectomie) wordt tegenwoordig dus minder vaak uitgevoerd[7]. De jodiumbehandeling is ook effectief en kent minder risico.
  • Er wordt vaker gekozen voor een behandeling met radioactief jodium: I-131. De schildklier gebruikt namelijk jodium om de hormonen te produceren, en zuigt dit dus op als een spons. Door een hoeveelheid radioactief jodium toe te dienen zullen cellen van de schildklier vernietigd worden. Dit wordt ook wel de jodiumslok genoemd. Deze behandeling brengt geen schade toe aan de rest van het lichaam en is veilig en effectief, zo lang de patiënt zich aan de leefregels houdt[8].

Soms moeten ook de oogklachten behandeld worden, zeker als deze niet vanzelf minder worden. Dat wordt dan gedaan door de oogarts. Medicijnen zoals prednison kunnen hierbij helpen. Ook kunnen de overactieve oogspieren bestraald worden. In ernstige gevallen wordt soms voor een operatie aan de ogen gekozen[1].

Natuurlijke behandeling

In de praktijk is er bij mensen met Graves vaak sprake van verschillende verstoringen in het lichaam. Vaak is er een combinatie van hormoonveranderingen, elektrosmog, geopathie, heftige emoties, toxines (gifstoffen) en belasting met virussen.

Het keelchakra en de schildklier liggen bij elkaar en zijn dus sterk met elkaar verbonden. Het lymfesysteem loopt direct langs de kop van de schildklier. Omdat de schildklier zo gevoelig is voor gifstoffen, is de invloed van deze stoffen op de schildklier dus enorm. Alles wat op of rond het lichaam komt, komt dus ook bij de schildklier terecht. Ook is de schildklier erg gevoelig voor sterke emoties.

De ziekte van Graves is een auto-immuunziekte en is helaas niet alternatief te genezen. Wel kan het lichaam ondersteund worden, en kunnen symptomen verlicht worden. Ook zijn er helaas veel mensen die geen ziekte aan de schildklier hebben, maar toch last hebben van een lichtelijk verhoogde (of verlaagde) schildklierfunctie. Supplementen en een juist dieet kunnen dan goed helpen.

Een gezonde levensstijl helpt uiteraard. Stoppen met roken is verstandig wanneer je de ziekte van Graves hebt. Rokers lopen namelijk een hoger risico op oogklachten, de oogziekte van Graves[3]. Drink ook geen alcohol en beweeg waar dat kan.

Supplementen

Supplementen kunnen ondersteuning bieden bij het verwijderen van gifstoffen en virussen uit het lichaam. Het is belangrijk om sluimerende virussen en gifstoffen in het lichaam volledig te verwijderen. Alleen dan kan het lichaam zichzelf goed genezen. De middelen Viri Balance, Elaps Balance en Detox Balance werken ontgiftend op het lichaam en ondersteunen het lichaam bij deze processen.

Ook de omgeving moet gezond zijn. Verminder de invloed van elektrische apparaten, om elektrosmog tot een minimum te beperken. Verwijder elektronica uit de slaapkamer en zet apparaten volledig uit wanneer ze niet gebruikt worden: trek de stekker uit het stopcontact. Slaap waar mogelijk op een schuimmatras, omdat deze geen metalen bevat. Vermijd draadloos internet.

Houd de emoties in balans en werk aan een gezonde levensstijl. De schildklier en het keelchakra liggen direct met elkaar verbonden. Dit chakra vormt de verbinding tussen het hart en de hersenen, het emotionele en het rationele. Dit is de reden dat veel (milde) schildklierproblemen komen door emotionele problemen. Meridian Balance 7 helpt het keelchakra te normaliseren en emoties te verwerken. Stress Balance en Emotio Balance helpen bij het verwerken van stress en emoties. Werk daarnaast aan je emotionele ontwikkeling. Mensen met een storing van het kelechakra hebben vaak moeite om voor zichzelf op te komen en nee te zeggen. Werk dus aan het aangeven van je grenzen.

Voor een gezond immuunsysteem zijn bij een natuurlijke behandeling van Graves vaak supplementen nodig. Immunocare en Livercare helpen het immuunsysteem te verbeteren. Immunocare bevat een mix van diverse vitaminen, mineralen en plantenextracten die het immuunsysteem kunnen ondersteunen, en zorgen voor een gezonde werking.

Pas op met supplementen die (te veel) jodium bevatten, Bij de ziekte van Graves is het vaak niet verstandig om hiervoor te kiezen.

Selenium is een mineraal dat ook binnen de reguliere geneeskunde vaak wordt voorgeschreven bij oogklachten door de ziekte van Graves[5]. Selenium is een veilig voedingssupplement en helpt goed bij de oogklachten, vooral als deze licht tot mild zijn. Omdat selenium bewezen effectief is, geen risico’s kent en makkelijk te verkrijgen is, wordt het veel gebruikt.

Voeding

Bij schildklier klachten is het gewicht vaak een lastig onderwerp. Iemand is erg dik of dun, en kan daar dan weinig aan doen. De schildklier werkt simpelweg niet goed, waardoor er een te snelle of te langzame verbranding optreedt. Mensen met een te snelle schildklierwerking hebben vaak erg veel honger, maar komen moeilijk aan, waardoor ze erg slank kunnen zijn.

Toch is het ook bij schildklierproblemen belangrijk om op je gewicht te letten, met gezonde voeding en bewegen. Mensen met de ziekte van Graves hebben vaak erg veel honger en eten dan ook veel. Omdat de verbranding zo snel werkt, hebben ze dan ook veel calorieën nodig om op gewicht te blijven. Het is echter wel belangrijk dat je gezond blijft eten, zodat je niet te veel vetten en suikers binnenkrijgt.

Eet dus genoeg gezond, calorierijk voedsel. Voorbeelden hiervan zijn vette vis, avocado, gedroogd fruit, kokos, noten en zaden, pindakaas, volle zuivel, pure chocolade en olijfolie.

Er zijn verder nog voedingsmiddelen die je met de ziekte van Graves juist moet eten om de schildklierfunctie gezond te houden en het lichaam te ondersteunen. Voorbeelden daarvan zijn rauwkost, gierst, koolraap, cassave, plantaardige olie, pinda’s, alfalfa en taugé. Deze groenten zijn rijk aan lithium, een stof die gunstig werkt bij een te snelle schildklier.

Eet niet teveel voedingsmiddelen met jodium bij Graves. Bijvoorbeeld brood, keukenzout en verschillende soorten vis, bijvoorbeeld witvis, platvis en vette vis. Ook in zeewier zit veel jodium. Vermijd dus zeewier-tabletten of het eten van teveel sushi. Omdat jodium niet in de grond voorkomt, wordt aan keukenzout en brood kunstmatig jodium toegevoegd. Hierdoor bevat ons Westers voedingspatroon in de meeste gevallen genoeg jodium. Te veel jodium is niet goed voor mensen met Graves. Vermijd dus een te hoge jodium-inname.

Test eventueel jezelf op voedselovergevoeligheden. Vermijd voedingsmiddelen waar je niet goed tegen kunt. Vermijd uiteraard ook koffie en alcohol.

BRONNEN

  1. https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Ziekte-van-Graves
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31369161
  3. https://www.lumc.nl/patientenzorg/praktisch/patientenfolders/ziekte-van-Gravesprimaire-hyper-thyreoidie
  4. https://erfelijkheid.nl/ziektes/ziekte-van-graves
  5. https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Oogziekte-van-Graves
  6. https://www.nhg.org/?tmp-no-mobile=1&q=node/1764#idm10612992
  7. https://www.jeroenboschziekenhuis.nl/schildklieroperatie-totale-strumectomiesubtotale-strumectomie-hemistrumectomie-nodulectomie
  8. https://www.catharinaziekenhuis.nl/files/Patient/Patientenfolders/_ScreensPages/Behandelingen/NUC-012-Behandeling_met_radioactief_jodium_bij_hyperthyreoïdie.pdf